Als trainer in het thema persoonlijk leiderschap speel ik een rol in onder andere het Talent Ontwikkelings Programma (TOP), het Young Executives Program (YEP) en in het Leaderschip Advancement Program (LEAP).
Hoewel ik in al die programma’s hetzelfde onderwerp behandel, is de aard en toon van de gesprekken die ik er heb heel verschillend per groep. Dat heeft te maken met de ontwikkelingsfasen van de deelnemers in die groepen: de TOP richt zich op de beginnende leider, de YEP op de leider die groeit naar een complexere leiderschapsrol, en de LEAP op de senior leider die opereert in een complex krachtenveld.
Hier geef ik mijn indrukken weer over wat een deelnemer van de YEP bezighoudt.
Als leider een persoonlijke groeispurt maken!
Als ik een YEP-groep begeleid, dan is het alsof ik in de tijdmachine een aantal jaar vooruit schiet vergeleken met deelnemers van de TOP. De YEP deelnemer heeft zich 'dieper' in de complexiteit van het leven gestort. Dat merkt hij (of zij) thuis, met bijvoorbeeld een vaste relatie, een hypotheek, en kleine kinderen. En ook op het werk, waar hij (of zij) een snelle groei heeft doorgemaakt. De verantwoordelijkheid groeit, en daarmee ook de druk op de eigen persoon!
Je patronen dieper leren kennen
In de YEP speel ik vaak een rol in de eerste module, waarin ik met deelnemers aan de slag ga rond het thema persoonlijk leiderschap. Mij valt daarin altijd op hoe ‘eager’ de YEP-per is om zichzelf op een diepere manier te leren kennen. In het onderzoek dat wij vormgeven tijdens de eerste module gaat het dan vaak over ‘patronen’: de gewoontes of automatismen in ons denken, voelen en handelen die onze persoonlijkheden kenmerken. Wat zijn die patronen precies? Hoe kan ik mij daar bewust van worden? Welke patronen helpen mij in het leven van alledag, en in mijn werk, en welke belemmeren mij? Welke patronen zou ik willen veranderen, en hoe doe ik dat dan?
Een ‘quick fix’ met vaardigheden is te oppervlakkig, wat werkt wel?
De YEP deelnemer ziet het belang van dit onderzoek van de eigen patronen. Hij (of zij natuurlijk) is ervan doordrongen dat de eenvoudige ‘quick fix’ met vaardigheden niet meer werkt, dat hij de oplossing bij zichzelf moet zoeken. In mijn eerste module gaan de gesprekken veelal over persoonlijke vraagstukken, bijvoorbeeld: hoe ga ik om met mijn onzekerheid, met mijn perfectionisme, mijn kritische houding naar mijzelf en naar anderen? Waarom moet ik altijd bezig zijn en sta ik mijzelf niet toe om te genieten? Hoe kan ik mijn automatismen en patronen die mijn gedrag sturen ombuigen naar een bewuste, zelf gekozen manier van doen, die beter past bij wie ik nu, als volwassene, ben?
Het inspirerende proces van verantwoordelijkheid nemen: van 'volger' naar leider van binnenuit
De YEP'er raakt zich steeds meer bewust van de eigen verantwoordelijkheid daarin. Als het om de eigen persoonlijke ontwikkeling gaat, dan moet hij het zelf opknappen. Je kunt je niet meer afhankelijk van anderen opstellen. Je moet leren ‘los’ te staan, om autonoom en zelfstandig beslissingen te nemen. Dat is een ingewikkeld en soms oncomfortabel proces, en een proces dat bij de kern van leiderschap hoort: wat ga je doen als niemand je meer vertelt wat je moet doen, en er niemand is om je met je beslissing te helpen? Dat is een vraag van volwassenwording, niet op het oppervlakkige niveau van iemand die 18 wordt, maar op een diepgaand en persoonlijk niveau. Je moet op zoek naar het antwoord op de vraag ‘wie ben ik, wat wil ik, en wat heb ik te doen’ in je eigen binnenwereld. De YEP'er maakt een transformatie door van ‘volger’ naar leider van binnenuit.
Door Godfried IJsseling, psycholoog, auteur, trainer en coach bij de Baak.