U-theory is een leidraad voor het beslissingsproces van de leider. Veelal is deze, bij verandering, gericht op wat er veranderd moet worden en het proces daar naar toe. Uit interviews met succesvolle CEO’s blijkt dat zij tijdens veranderingssituaties overeenkomstige processen doorlopen om tot actie over te gaan.
Vorm van een U
Dat proces heeft de vorm van een U: eerst goed luisteren en observeren op verschillende niveaus. Daarna volgt een periode van 'presencing', het bereiken van een flow. Daarna ga je over tot actie om tot een eindresultaat te komen.
Luisteren
Er zijn vier niveaus van luisteren. De eerste twee kent iedereen, de twee laatste zijn interessant voor het proces van de U.
- Niveau 1: Horen wat je al kent en de rest negeren
- Niveau 2: Horen wat anderen zeggen en vragen daarover stellen, nieuwsgierigheid tonen
- Niveau 3: De ander horen met zijn of haar gevoelens erbij en de gevoelens van jezelf, luisteren met je hart
- Niveau 4: Horen op een dieper niveau waar er iets gezamenlijks ontstaat, zoals tijdens een jamsessie, je bent jezelf en toch ook het geheel.
Presencing
Deze laatste staat heet ook wel flow. Die kun je in je eentje bereiken, of gezamenlijk tijdens een vergadering of innovatieve sessie. Het is het diepste punt van de U en wordt ook wel presencing genoemd. Je gaat anders zien, alles lijkt trager maar gaat even snel. Het lijkt alsof je in een ander intelligentieveld belandt. Vanuit hier ontvouwt de toekomst zich. Topsporters kennen deze staat maar al te goed en ook muzikanten en kunstenaars. Picasso zei eens: ‘Ik ben niet degene die dit schilderij maakt, het ontstaat onder mijn handen en ik ben zelf verbaasd over wat er verschijnt.” Hij bedoelde dit letterlijk. Maar hoe kom je in deze staat?
Hoe pak je het aan?
Vertragen en stilte helpen, maar ook in de natuur zijn of bewegen. Er zijn ook technieken met specifieke gespreksvormen. Het resultaat is verbluffend. Je voelt dat iedereen rustiger wordt, meer luistert naar anderen en meer zichzelf durft te laten zien. Daarnaast is er eerder overeenstemming over bepaalde onderwerpen. Deze oefeningen bindt mensen en zet ze aan tot samenwerking.
Resultaat loslaten
Het moeilijke is om de wens van een resultaat los te laten. Je stapt de flow in zonder te willen weten wat er uit komt. Tijdens het dalen naar het diepste punt van de U ontstaat er veel spanning: niet weten, loslaten, angst, veroordelingen en cynisme. Die moet je weerstaan en durven ondergaan, pas daarna ben je leeg genoeg om het nieuwe tot je te laten komen. En als het dan komt, geef je er meteen vorm aan zoals een kunstenaar dat doet. In de flow verandert en ontwikkelt je ontwerp zich vanzelf tot een definitief product, plan of dienst.
De U kan je met een groep meerdere keren doorlopen. Bijvoorbeeld als het gaat om productontwikkeling, organisatieverandering of het creëren van van innovatieve ideeën. Ook tijdens coaching blijkt de U-theory een handzaam instrument om leervragen mee te benaderen.
Door Petra Baars
Reacties van deelnemers:
“Ik denk dat het handvatten en taal geeft om diepgaandere transformatie ook in teams en organisaties te begeleiden.”
“Het was een schot in de roos. De tijd is rijp om het anders te doen. Deze theorie geeft daartoe het handvat.”
“Ik vond het een erg inspirerende dag! Het helpt me enorm om focus te houden, om bij mezelf te blijven, bij de bron, in plaats van mijn eigen belang telkens uit te spelen. Ik maak spontaan meer gebruik van de kennis en inbreng van anderen. Ik word er vrolijk en gelukkig van.”