Net zoals organisaties zelf blijven veranderen, blijft ook de rol van de leider veranderen. Het blijft interessant om de leiderschapstheorieën na te lezen. Het scherpt je denken en je leert makkelijker van anderen doordat je gerichter kijkt naar hun manier van leiden. Lees in dit artikel meer over de theorie van Jim Collins: Hoe kun je jezelf als (senior) manager ontwikkelen tot een 'level 5' ofwel excellent leider?
De organisatie van '‘good’ naar ‘great’ brengen
Van 1450 top-bedrijven vond deze leiderschapsonderzoeker slechts 11 bedrijven (o.a. Gilette, Kimberly-Clarke, Wells Fargo) die de overstap van ‘good’ naar ‘great’ hebben gemaakt. Zij slaagden erin om sterk boven de markt te presteren en deze prestatie tenminste 15 jaar vast te houden (gemiddeld zeven maal de aandeelhouderswaarde). Deze 11 hadden allemaal een ‘Level 5’ leider.
De excellente leider
De ontwikkeling van een excellente leider loopt van niveau 1, veelbelovend individu, naar 2, goed presterend teamlid, via 3, competente manager, en 4, effectieve leider naar niveau 5, excellente leider. Excellente leiders verenigen een tegenstrijdige mix van persoonlijke bescheidenheid en professionele wil. Ze zijn ambitieus maar hun ambitie richt zich allereerst op het bedrijf, niet op henzelf. Deze vreemde combinatie tart onze aanname over wat iemand tot een goede leider maakt. Beroemde leiders halen de krantenkoppen, maar mild-gemanierde volhardende leiders krijgen hun bedrijven naar ‘greatness’ en houden ze daar.
Bescheidenheid + wil = 'Level 5'
Excellente leiders zijn niet egocentrisch maar zijn uit op lange-termijnsucces. Hoe praktiseren zij bescheidenheid? Ze danken het succes van het bedrijf aan de medewerkers, externe factoren en ‘goed geluk’. Wanneer de resultaten slecht zijn geven zij zichzelf de schuld. Ze handelen ook onopvallend, kalm en vastberaden. Om anderen te motiveren baseren zij zich op inspirerende normen en standaarden en niet op charisma. Ze houden niet van middelmatigheid en houden vast aan wat er dan ook nodig is om fantastische resultaten te behalen. Zij houden hun focus en elimineren al het andere voor deze reden. Daarnaast selecteren ze excellente successoren om de organisatie in de toekomst nog beter te maken. Gedisciplineerde medewerkers, gedisciplineerd denken en gedisciplineerd handelen vervullen bij hen een belangrijke rol.
Kun je 'Level 5' leiderschap ontwikkelen?
De 'Level 5' leider bezit de vaardigheden van alle bovengenoemde niveaus. Een niveau 4 leider kan bijvoorbeeld commitment en opvolging creëren op een aansprekende visie. Je kunt van 4 naar 5 als je dit als zaadje in je hebt. Het gaat erom dat je iets na kunt streven dat groter en meer duurzaam is dan jezelf. Dat gebeurt bij mensen die veel zelfreflectie hebben en vaak gaat er een diepe levensveranderende ervaring aan vooraf zoals een ziekte of een verlies.
Doorgroeien naar 'Level 5'
Je kunt als (senior) leidinggevende wel verschillende dingen alvast gaan doen om het doorgroeien naar dit niveau te stimuleren.
- Eerst wie, dan wat. Zorg eerst voor de mensen, en daarna pas voor de strategie. Haal de juiste mensen aan boord en haal de verkeerde er van af. Vraag je daarna af (met advies van hen) waar je heen wilt.
- Hou rekening met de ‘Stockdale paradox.’ Verwar het geloof dat je uiteindelijk zult overwinnen, nooit met de discipline om de harde realiteit van dat moment onder ogen te zien, wat dat dan ook is.
- Bouw aan het ‘breakthrough’ vliegwiel. Blijf je organisatie aanjagen: alleen met consistente inspanning gaat momentum zich verhogen tot er een doorbraak komt waardoor je gaat ‘vliegen’.
- Focus op het ‘hedgehog concept.’ Zie je organisatie als 3 elkaar overlappende cirkels: Waar kan de organisatie de beste van de wereld in worden, wat is de kern van je businessmodel en dus je economische motor, wat is de gedeelde passie van de mensen? Tackel al het andere.