Door: Dorian van der Kooij, trainer bij ‘Leiderschap, Reflectie en Ontwikkeling’ een leiderschapsprogramma voor het middenmanagement van de (semi)publieke sector.
De rollen binnen de publieke sector zijn steeds minder omlijnd. De oude hiërarchische structuren van leidinggeven werken niet meer altijd en er ontstaan nieuwe, meer horizontale structuren van gelijkwaardigheid en verbinding. Maar hoe krijg je dan dingen voor elkaar?
Nieuwe taal nodig voor de nieuwe verhoudingen
Managers gaan een andere rol vervullen. Misschien vraag jij je ook wel eens af: “Wat is eigenlijk mijn toegevoegde waarde als leidinggevende? Loop ik mijn teamleden niet teveel voor de voeten? Heb ik voldoende kijk op het werk van mijn ‘medewerkers’ (oeps: collega’s) om ze hierop te kunnen en mogen ‘beoordelen’?” Je merkt het al: we hebben nieuwe taal nodig voor de nieuwe verhoudingen die ontstaan.
Leidinggeven in de publieke sector is een vak apart
Je moet sturing geven aan samenwerkingsverbanden met een veelheid aan externe partijen met allemaal verschillende (politieke) belangen. Vaak aan mensen die in projecten en programma’s werken, vaak ook nog op afstand. Je moet intern invloed uitoefenen op verschillende niveaus, geduld hebben rond besluitvorming en je ondervindt druk vanuit de politiek. Daarnaast moet je ook nog rekening houden met initiatieven van burgers en ondernemers. Je moet meer doen met minder geld, en je afgebouwde team blijven inspireren en begeleiden van de ene reorganisatie naar de andere.
Dat is nogal wat. Het gevaar ligt op de loer je slechts een kleine schakel te voelen en het gevoel te hebben dat je te weinig zou kunnen toevoegen of betekenen. Terwijl je juist zo graag een verschil wilt maken en dingen voor elkaar wil krijgen voor de samenleving.
Wat vraagt de nieuwe dimensie van publiek leiderschap van je?
Het is de kunst om binnen dit weerbarstige veld te blijven staan. Wakker en in je kracht en met zin om te blijven verbeteren, vernieuwen en inspireren. Wat vraagt dat van je?
1. Bewust leiderschap: je bent je bewust van je eigen waarden, patronen en kwaliteiten. Je beschouwt jezelf als regisseur van jezelf en weet wat de situatie in je werk van jou vraagt aan interventies. Je vertrouwt hierbij op je innerlijk kompas en bent trouw aan jezelf. Je vergroot je impact door je eigen visie na te leven en standvastig om te gaan met de onzekerheden en uitdagingen op je werk.
2. Een ster zijn in het aangaan en onderhouden van relaties: je kunt communiceren en verbinden. Je durft conflicten aan te gaan. Je kunt beïnvloeden zonder machtsuitoefening waarbij je inleeft in de ander en bereid bent je zienswijze aan te scherpen. Maar tegelijk blijf je wel overeind wat betreft je visie. Je haalt het maximale uit samenwerkingsverbanden en collega’s.
3. Het kunnen verduren dat je iets niet weet: je durft los te laten. De huidige manier van beleidsontwikkeling vraagt om een meer organische en procesgerichte benadering in dialoog met diverse partijen. Dit houdt in dat je niet alles in de hand hebt en moet durven vertrouwen op het proces. Het belangrijkste wat je wel kunt doen is inspireren, aandacht geven, luisteren en aansturen op echtheid en openheid.