Innovatie staat bij bijna alle organisaties hoog op de agenda. Het is vernieuwing en impact realiseren. Niet verdwijnen achter je bureau om met een idee te komen waar niemand op zit te wachten, maar juist in interactie met klanten en de wereld, de toekomst maken. Een 'innovatieve mindset' creëren is een kenmerk van <a href="/inspiratie/artikelen/2018/nieuw-leiderschap-7-tips-voor-nieuwe-leiders">nieuw leiderschap</a>. We geven je 6 tips!
Maar hoe stimuleer je innovatie in jouw organisatie waarbij regelmatig de structuur en targets als belemmerende factoren worden ervaren? Hoe zorg je dat jijzelf en je collega’s niet de bekende veilige ideeën uitwerken en de baanbrekende ideeën aan de post-it muur laten hangen? Hoe creëer je zo’n ‘innovatieve mindset’ waarin spanning als iets positiefs wordt gezien?
Innovatie heeft onder andere te maken met de versnellende technologische ontwikkelingen, maar dat hoeft niet altijd. Veelal gaat het uiteindelijk toch om het goed kunnen begrijpen wat je gebruiker nou eigenlijk echt zoekt. Het is de kunst om deze kansen tijdig te signaleren en als organisatie ‘wendbaar’ en creatief genoeg te zijn om er op in te kunnen spelen.
Maar hoe zorg je ervoor dat de mensen uit je team of organisatie een bijdrage gaan leveren aan innovatie? Rutger Slump is Senior Trainer bij de Baak en werkt veel met organisaties die willen innoveren. Hij schreef samen met Simon Douw het boek ‘Baanbreker!’ over dit onderwerp en geeft een aantal tips.
1. Zorg voor een heldere creatieve uitdaging
Innovatie begint met het formuleren van een heldere visie, missie, en creatieve uitdagingen die daarbinnen passen. Ja inderdaad, waar sta je voor als organisatie en wat is het spannende doel? Dit klinkt wel als een teleurstellende inkopper als eerste tip, maar in de praktijk komen we ze bijzonder weinig tegen. Vaak gaan lange documenten over het behoud van wat er als is, waaraan woorden als ‘maatschappelijk’ en ‘duurzaam’ zijn toegevoegd. Durf compacter, inspirerender en uitdagender te zijn dan dat. Wat is, om in de gedachten van Kennedy te blijven, de Maan waar we naartoe willen? Wat is het tot verbeelding sprekend doel dat een creatieve spanning in zich heeft en elke professional bij stil blijft staan om erover na te denken?
2. Vorm een functioneel divers team
Innovatie ontstaat zeer zelden vanuit één persoon, zoals blockbusters als a Beautiful Mind en Mozart ons doen geloven. De innovatieve mindset is bijna altijd de uitkomst van een team waarin de leden hun eigen geluid te durven laten horen. Een voorbeeld van zo’n creatief team dat we allemaal kennen is The A-Team. Dit team bestaat uit vier sterke karakters met één missie. Elk teamlid heeft een talent, maar ook zeker een zwakte. Ze balen regelmatig van elkaar, maar weten tegelijkertijd dat ze elkaar nodig hebben om hun unieke kwaliteiten. Uiteraard is dit fictief maar wel leerzaam. Voor creativiteit is het nodig dat we onszelf voluit zijn zonder het contact met elkaar te verliezen. Dit is alleen mogelijk als we beseffen dat we de ander en ook onszelf echt nodig hebben, met al onze kennis en menselijke rariteiten, om tot een vernieuwende oplossing te komen. Daarbij is het wel belangrijk dat de unieke kwaliteiten van de teamleden bij het onderwerp passen, dat noemen we functioneel divers. Want dat iemand bijvoorbeeld uit Utrecht komt, is een unieke eigenschap, maar niet van belang bij het ontwikkelen van een vernieuwende oplossing.
3. Durf te leren en fouten te maken
Innoveren is leren. We willen namelijk iets doen wat we nog niet doen, en dat vraagt tijd om te leren, fouten te maken en beter te worden. Werk daarvoor aan een cultuur waarin fouten gemaakt mogen worden, nieuwe ideeën gewaardeerd en onderzocht worden, en mensen in principe over alles mogen meepraten. “Alles” klinkt als veel, zeker voor de gemiddelde manager, maar zodra er taboes zijn worden mensen voorzichtig en raken ze hun eigenheid kwijt. Herkenbaar uit je relatie? Mensen corrigeren elkaar wel; daar hoeft je zorg niet te zitten. Zorg dat mensen durven te leren en openheid over fouten als een kwaliteit zien. Als leider zet jij hierin de toon.
4. Leer innoveren
Innovatie is een vak. Zorg er dan ook voor de kennis en vaardigheden aanwezig zijn om te kunnen innoveren. Je moet weten hoe je het moeten aanpakken om niet na de leuke brainstormsessie vreselijke vast te komen zitten. Daar zijn allerlei methodes voor, waaronder design thinking wat wij bij veel trajecten als onderdeel inzetten. Belangrijk om je echter te blijven beseffen is dat de menselijke factor altijd het succes van de methode bepaalt. Met een goed team kunnen we een verschrikkelijke methode laten werken, omgekeerd is een stuk lastiger. Zorg dus dat mensen niet alleen weten hoe je het moet aanpakken, maar ook hoe ze het met elkaar moeten rooien als het spannend wordt. En bij echte innovatie wordt het dat altijd, anders ben je met iets al bestaands of kansloos bezig.
5. Koop een skippybal
Het cliché van een innovatieve plek is de ‘google ruimte met glijbaan en skippybal’. Dit is onzin en ook weer geen onzin. Uitgangspunt is dat een omgeving medebepalend is voor het gedrag dat een persoon laat zien. We gaan niet voor niets naar een café om een biertje met vrienden te drinken en minder snel naar de restauratie van een warenhuis. Laat daarbij jouw creatieve team de omgeving zelf bepalen die ze passend vinden bij de fase waarin ze zitten. Ga met je team naar ondernemershubs als je het over businessplannen wilt hebben, naar een collegezaal als je studenten wilt begrijpen, en ga gewoon in een kantoor zitten (of staan) als je concepten met collega’s wilt doorakkeren. Je wil daar zijn wat werkt. Veel bedrijven hebben tegenwoordig toffe innovatieruimtes, maar besef je wel dat deze ruimtes al gedrag vastleggen en door Facility Management verzonnen zijn. Wees creatief en bepaal zelf met elkaar wat nodig is. Een skippybal als dat nodig is, want waarom zou je daar nou moeilijk over doen?
6. Wees zelf een baanbreker
Onze laatste tip gaat over jouw eigen mindset en verlangen in het leven. Waarvoor ben jij bereid risico te nemen? Van startups is het bekend dat ze risicovol zijn, maar ook een grotere bestaande organisatie zal je veelal risico moeten nemen om buiten de gebaande paden te gaan om tot een succes te komen. Als je succes hebt zal je er mogelijk voor beloond worden, maar als het faalt wordt je er net zo hard op afgerekend. Dus nogmaals: voor welk onderwerp ben jij bereid om risico te nemen, omdat jij het zo belangrijk vindt voor jezelf, de organisatie en hopelijk ook de wereld. Begin er anders niet aan, want innoveren is een “messy proces”, hard werken en ontzettend leuk als het lukt.