Herken je dit:
- De man die daadkrachtig doet om zijn gebrek aan daadkrachtig zijn te maskeren.
- De verkoper die erg zijn best doet om aandachtig en nieuwsgierig over te komen, maar waarbij je aanvoelt dat jouw verhaal hem eigenlijk niet echt interesseert.
- De leidinggevende die ‘functioneel’ open is tijdens een bijeenkomst met een groep medewerkers, maar dan vervolgens weer zijn eigen plan trekt.
In deze drie voorbeelden worden normatief handelen (hoe je je dient of denkt te moeten gedragen) met waardenvol zijn (wat je inspireert en motiveert) verwisseld.
Waarom raken waarden uit beeld tijdens werksituaties?
Niemand zal het belang van waarden zoals autonomie, verbondenheid en creativiteit ontkennen. De rij van waarden die ons 'blij' maken is lang: integriteit, moed, authenticiteit, respect, vertrouwen, wijsheid, compassie, vreugde, daadkracht, geduld, verbeeldingskracht, aandacht, vitaliteit, gemoedsrust, openheid, nieuwsgierigheid en dankbaarheid. Hoe raken deze waarden dan uit beeld in het functioneren van mens en organisatie? Hoe komt het dat we ingewikkeld gaan doen en daarmee onze geloofwaardigheid aantasten? In kern: Onze vrijheid van waarnemen, denken, voelen en handelen is voor een deel verloren geraakt.
Het gedeeltelijk kwijtraken van deze vrijheid komt door beelden, conclusies, ervaringen en gewoontes uit je persoonlijke verleden. Ook historische beelden versluieren de waarneming. Conclusies uit het verleden bepalen het denken. Vroegere ervaringen creëren sterke gevoelens en opgebouwde gewoontes domineren het handelen.
Het goede nieuws is dat we deze wikkels kunnen herkennen en verwijderen, waardoor het waarnemen weer open wordt en het denken helder, het gevoelsleven tot rust komt en het handelen vanuit vrijheid plaatsvindt.
Leef je waarden: 2 tips
Hoe kunnen mensen en organisaties zich weer met waarden verbinden en daarbij het verschil maken? “Be the change you want to see in the world” is de uitnodiging die Mahatma Ghandhi ons mee gaf. Onze waarden voorleven dus. Maar waar te beginnen?
- Een eerste ingang is herkennen dat iedereen de potentie heeft om waarde(n)vol te zijn voor jezelf en je omgeving. Het herinneringen van je beste momenten is een bron van informatie hiervoor. Een moment waarin je moeiteloos, spontaan en zonder voorbedachte rade handelde of aanwezig was. Op die momenten ben je verbonden met je waarden.
- Een tweede ingang is het herkennen, erkennen en loslaten van oude patronen die jou in het verleden van dienst waren om je staande te houden in een norm-gedreven wereld, maar nu een sta-in-de-weg zijn voor het voorleven van je waarden. Dat leer je door in het hier en nu te zijn. Door zonder oordeel stil te staan en te onderzoeken wat er hier en nu gebeurt. Dit proces vraagt onbevangenheid, vrijmoedigheid, speelsheid en lef.
In onze training Ik en de Anderen leer je jezelf te zijn én te blijven in contact met anderen. Je bewustwording van je waarden is daar een belangrijk onderdeel van. Je leert jezelf te zijn in het werken met anderen. Vooral wanneer de situatie complex is en de spanning oploopt. Ook in onze andere trainingen zijn het 'speels' bekijken van je patronen vaak een onderdeel.