Menselijke vaardigheden, ofwel de soft skills, worden steeds vaker als functievoorwaarde gesteld in organisaties. Waarom is dit? Omdat mensen uiteindelijk het grootste kapitaal van een organisatie zijn. Zij bepalen de kwaliteit van het contact met de klant, en zijn degene die verbeteringen en innovaties kunnen bewerkstelligen. Daarnaast geven excellente samenwerkingsvaardigheden een ‘boost’ aan ieder denkbaar project.
Wanneer de meest briljante types onvoldoende sociale en emotionele vaardigheden bezitten, kan hun kennis niet gedeeld of uitgevoerd worden. Of, een ander voorbeeld, chagrijnig zijn tegen collega’s of klanten is echt niet meer van deze tijd. Mensen worden geacht zichzelf te kennen en hun gedrag bij te sturen op diepere niveaus dan 'doen alsof alles goed gaat'.
Hoe word je ‘Human Excellent’, of hoe zorg je ervoor dat anderen dit ontwikkelen? Deze 10 tips gaan je er bij helpen!
1. Ken je reactiepatronen
Soms pakken gesprekken niet uit zoals je gehoopt had. Mensen doen niet wat jij vraagt of ze reageren vreemd. Het kan ook zijn dat je je verbaast over je eigen emotionele respons. Het komt vaak voor dat je je helemaal niet bewust bent van je eigen gedrag en wat je daarmee oproept bij anderen. Meestal komt dit voort uit patronen van vroeger, bijvoorbeeld stoer gedrag vertonen bij een leraar waar je geen klik mee had. Je kunt jezelf beter leren kennen door aan mensen die je vertrouwt om feedback te vragen over je gedrag. Wat valt ze op?
2. Communiceer niet alleen taakgericht
Op het werk zijn we erg gericht op onze taken en de resultaten die we willen behalen. Daar is niets mis mee, maar een mens is meer dan dat. Je kunt emoties niet uitsluiten of uitzetten. Die spelen altijd een rol. Wanneer je met iemand vast komt te zitten in een taak of project is het aan te raden te informeren naar wat iemand voelt en iets over je eigen gevoelens te vertellen. Het kan de lucht klaren zodat je weer door kunt. Vergeet ook niet om in het algemeen eens een grapje te maken. Lachen is gezond en ontspant de sfeer waardoor mensen meer durven te zeggen.
3. Buig weerstand om naar gedeelde belangen
Mensen praten vaak in standpunten met elkaar. Een standpunt is een vaste mening, hij is meestal stellig en moeilijk te veranderen. Je blijft dan op het niveau van argumenten (voor en tegen) doorpraten. Om hier uit te komen is het interessant om op zoek te gaan naar iemands belang. In de onderliggende reden van het standpunt kun je elkaar vaak weer vinden. Een voorbeeld van een gezamenlijk belang is: ‘We willen het leven van de klant meer kwaliteit geven’.
4. Maak contact met mensen
Goed lopende organisaties en goede resultaten worden verwezenlijkt via goede contacten tussen de onderdelen van die organisatie: collega’s, afdelingen, hiërarchische lagen, of contacten met klanten en partners. De kwaliteit van het onderlinge contact is dus een cruciale voorwaarde voor zakelijk succes. Maar vaak is er weinig aandacht en tijd voor de verbinding tussen mensen. Ga eens bij jezelf na: is het contact wat jij hebt met mensen op het werk open en onvoorwaardelijk of liggen vooroordelen het contact in de weg? Voel je aan wat er bij jezelf en de ander speelt, of blijft de conversatie afstandelijk en mentaal?
5. Gebruik meningsverschillen of conflicten als kans
Bedenk dat een organisatie die zichzelf vernieuwt of een project dat vernieuwingen initieert per definitie conflictvol is. Want mensen reageren vaak met weerstand op verandering en er zijn vaak meningsverschillen over de nieuwe koers. Zie dit alles als een kans om dingen aan te scherpen en de beste oplossing naar boven te halen. De kunst is om ieders expertise te blijven betrekken waarbij er geen goed of fout is, maar waarbij je blijft leren van elkaar. Laat conflicten nooit doorsudderen maar doe er iets mee. De eerste stap is de emoties zoals boosheid en angst te erkennen en te benoemen, en vervolgens te reageren op de boodschap achter de woorden in plaats van de woorden zelf.
6. Ken je talenten en valkuilen
In de waan van de dag vergeet je wel eens of wat je doet ook jouw talent is. Te veel dingen doen die niet overeenkomen met je talenten, vreet energie. Onderzoek dus wat je passie is en wat je talenten zijn. Een makkelijke manier om dit te doen is terug te denken wat je als kind deed en inspireerde. Als je bijvoorbeeld een tekenwedstrijd won, zegt dat niet alleen dat je goed kunt tekenen maar ook het talent hebt om te onderzoeken wat succesfactoren zijn. Je valkuilen zijn de dingen waar je geen ‘gevoel’ voor hebt en toch doet. Soms moet je die wél aanleren, andere keren kan je ze beter aan een ander over laten die dat talent heeft. Maak daarna keuzes hoe je meer in overeenstemming met je talenten kunt werken en leven.
7. Zorg voor rust en mijmertijd
‘Human Excellence’ kenmerkt zich niet alleen door dingen goed doen, maar ook om dingen eens niet te doen, om zaken te laten. Wij komen vaak op creatieve ideeën of verrassende oplossingen in het weekend of onderweg. Waarom niet momenten op de dag creëren om te kunnen mijmeren? Daarnaast functioneer je beter wanneer je uitgerust, fit en ‘open’ bent. Wie te enthousiast achter zijn passie aanholt, raakt alsnog uitgeput. Ook in de werk-privé balans kun je duidelijke keuzes voor jezelf maken. Met welke dingen laadt jij jezelf op? Plan ze in!
8. Neem verantwoordelijkheid: ga niets uit de weg
Telkens opnieuw de volle verantwoordelijkheid nemen in het huidige moment is geen gemakkelijke opgave. Wanneer je zo leeft heb je minder stress, want alles wordt in het nu aangepakt, benoemd en opgelost. Daarbij is het ook nog de kunst geen verborgen agenda’s uit te spelen, maar spontaan en oprecht te reageren naar eigen geweten. Dit is een onderdeel van mindfulness: je staat gevoelsmatig in contact met wat er speelt en beslist daarna hoe je wilt handelen.
9. Kies met je 'denken' én met je hart
Rationele keuzes zijn vaak goede keuzes maar niet altijd de beste. Soms zegt je hart wat anders dan je hoofd. Is het integer wat je wilt doen? Hou je rekening met ieders belangen op de lange termijn? Zou je dat ook met je eigen naasten zo doen? Past het bij jouw waarden? Een voorbeeld: als creatief zijn je belangrijkste waarde is, kun je niet de creativiteit van anderen telkens hardhandig de kop in drukken. Of als je waarde te maken heeft met respectvol omgaan met anderen, kun je niet 100 mensen ontslaan zonder ze een zetje in de richting van nieuw perspectief op de toekomst te geven.
10. Gun anderen hun leermoment
Dingen beter weten voor anderen is vermoeiend en heel vaak heb je het ook nog mis. Je ontneemt mensen hun eigen creativiteit ermee. Mensen zijn een optelsom van ervaringen en kennis uit het verleden. Jouw ‘pakket’ hoeft niet van toepassing te zijn op een ander die een heel andere beleveniswereld heeft dan jij. Help mensen liever door vragen te stellen dan met oplossingen te komen. Je leert alleen te fietsen door te vallen; dat weet je toch nog wel?