Het draait tegenwoordig om de innerlijke flexibiliteit van de leider. In al onze incompany trainingen over leiderschapsontwikkeling die wij verzorgen komt dit onderwerp naar voren: zijn leiders in staat om na te denken over hun positie en hun aandeel in een constant veranderende en vaak disruptieve omgeving?
Wat is wendbaar leiderschap?
De feitelijke uitleg is eenvoudig:
- Niet vastzitten in één leiderschapsstijl maar meerdere stijlen beheersen en toepassen naar gelang de situatie
- In staat zijn om je oordeel en instinctieve reactie uit te stellen, om tot onconventionele oplossingen te komen
- ‘On the go’ nieuwe manieren eigen maken om te innoveren en te verbeteren, en oplossingen op kleine schaal uitproberen met falen en succes als kompas
Het daadwerkelijk bereiken van deze innerlijke flexibiliteit als leider heeft wat meer voeten in de aarde.
In dit artikel lees je waarom leiders in deze tijd complexiteit en onzekerheid moeten omarmen, hoe zij dit kunnen doen en wat de 'to do's' van wendbaar leiderschap zijn.
Waarom en hoe?
We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk (Jan Rotmans)
Bij een tijdperk van verandering ‘hou je veranderingen in de gaten’ en zorg je dat je aan het eind van de rit mee bent gegaan met de verandering. Dat is niet meer kenmerkend voor de huidige tijd. Want wij leven nu in een verandering van tijdperk. Daarin initieer je zelf verandering, voordat anderen je confronteren met een veranderd speelveld van bijvoorbeeld de markt of van de dienst die je verleent. Dit vraagt om een andere mindset. Het begint allemaal met het opgeven van het valse gevoel van controle. Dat gevoel van controle houden wij in stand door het volgen van strategische meerjaren plannen, door vast te houden aan organisatorische hiërarchie en door vast te houden aan onze eigen patronen van hoe we dingen aanpakken. Maar om staande te blijven en zelfs te excelleren in het tijdperk van verandering moet je comfortabel zijn met onvoorspelbaarheid. Je moet je ontspannen voelen én handelen op het randje van onzekerheid.
Sturen op willen in plaats van moeten
Om te werken volgens 'verandering van tijdperk' en succesvol te zijn met een organisatie, is het de kunst om geen gebruik te maken van je formele macht als leider of manager. Je kunt er beter voor zorgen dat mensen je volgen op basis van je visie, overtuigingen en gedrag. Je gaat de ‘regels’ en het controleren daarvan dan automatisch losser maken. Je zorgt ervoor dat mensen iets doen omdat ze het willen en niet omdat ze het moeten. En daar zit echt een essentieel verschil. Mensen zijn in hun werkleven het meest gelukkig als ze vanuit hun ‘eigen vrije wil’ kunnen aansluiten op een groter geheel waartoe ze behoren (een bedrijf, een afdeling, een vereniging, een gemeenschap of groep) waarbij hun eigen individualiteit en unieke karakter tot uitdrukking komt. Als mensen vanuit intrinsieke motivatie iets doen dan pas kun je écht excellent presteren als team.
Authenticiteit is geen excuus om egocentrisch te zijn
Er zit wel een addertje onder het gras wanneer we spreken over werken vanuit je individualiteit en eigen karakter. Want hoe verenig je wendbaar zijn en verschillende leiderschapsstijlen toepassen met authentiek zijn? Een leiderschapsstijl toepassen wordt dan ervaren als een trucje: ‘Ik moet toch ten alle tijden mezelf kunnen zijn? Anders ben ik niet geloofwaardig, mensen voelen aan als ik niet oprecht ben.’ Dat horen we vaak van leiders die bij ons een incompany training volgen.
De oplossing is: ‘no man is an island’. Jezelf zijn in contact met anderen is inderdaad cruciaal om geloofwaardig te zijn, en zorgt ervoor dat anderen je kunnen en willen volgen. Maar om ‘leadership agility’ toe te kunnen passen, moet je juist ook jezelf zijn. Want alleen dan kun je echt aanvoelen welke stijl nodig is in de situatie waarin je je bevindt. Authentiek zijn houdt dus niet in: je zin doordrukken, maar als jezelf helemaal ‘aanwezig’ zijn zodat je accuraat kunt inspelen op anderen.
De 6 'to do's' van wendbaar leiderschap
- Accepteer dat je minder controle hebt dan je zou willen
Minder controle is niet hetzelfde als totale chaos omarmen. Het is alleen een andere mindset die ervoor zorgt dat je uiteindelijk op een creatieve en succesvolle manier om kunt gaan met onzekerheid en complexiteit. Dit doe je onder andere door te vertrouwen op de talenten, expertise en klantkennis van anderen, en hen verantwoordelijkheid en eigenaarschap te geven.
- Wissel van leiderschapsstijl afhankelijk van de situatie
Zorg dat je geen ‘one-trick-pony’ bent en proef eens van meerdere leiderschapsstijlen. Van visionair tot pragmatisch, van toezichthoudend tot faciliterend, vanuit een machtspositie tot een dienende positie. Ervaar hoe die stijlen passen bij jouw waarden en talenten. En ontdek hoe je situatieafhankelijk kunt schakelen tussen de verschillende stijlen.
- Stel een richting en geen doel
In onze complexe systemen en in dit tijdperk van verandering zijn oplossingen zelden eenvoudig. In plaats van een team te vertellen dat ze van punt A naar punt B moet gaan, kun je ook samen werken naar een algemene richting zoals bv. 10% groei door innovatie. Maar je vult niet in hoe je dat gaat bereiken, dus er is geen directe oplossing beschikbaar. Leid dus met een doelgerichte visie en niet alleen met doelstellingen.
- Test en experimenteer met jezelf
Typerend voor het ‘moderne’ werken en veel toegepast in Silicon Valley: ‘trial and error, safe to fail’. Dit kun je toepassen op processen en projecten maar ook op jezelf als leider. Als je jezelf ‘on the go’ nieuwe leiderschapsstijlen of andere aanpakken eigen wilt maken dan is leren van falen en succes een effectieve manier. Beiden leren je namelijk iets: wat wel werkt en wat niet werkt in welke situatie.
- Omarm onwetendheid
In deze tijd kunnen goede nieuwe ideeën overal vandaan komen en één enkel technologieproduct kan een hele industrie hervormen. In zo’n wereld is luisteren én denken vanuit ‘een plek van niet weten’ een cruciaal middel om tot originele, onverwachte en baanbrekende ideeën te komen. Je basishouding is dat je jouw eigen mening opschort en eerst luistert naar de expertise van anderen. Je ziet mensen als bron, en niet als middel om jouw oplossingen uit te voeren.
- Pauzeer en sta even stil
Even stil staan om vervolgens harder te gaan is een stap die leiders kunnen gebruiken om ruimte te creëren voor een helder oordeel, een originele gedachte en zelfs een snelle, doelgerichte actie. Pauzeren vereist substantieel zelfbewustzijn en je krijgt misschien niet meteen resultaat. Luisteren naar je intuïtie komt uit een gevoelsmatige plek van 'niet weten', je staat toe om 'even helemaal leeg' te zijn. Vanuit dit 'niets' komen, zoals ook vele uitvinders en artiesten zeggen, onconventionele nieuwe ideeën. Jezelf leren loskoppelen van je context en de onmiddellijke reactie die dit bij jou oproept, levert op dat je ‘open’ gaat staan voor nieuwe mogelijkheden.
Incompany traject: Samen werken aan blijvende verandering
Wij zijn de Baak. Een eigenzinnig instituut voor leiderschapsontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling. In onze intensieve trainingen combineren wij intellect, intuïtie en interactie. De groeiende complexiteit in organisaties vraagt om nieuwe benaderingen. Daarom leren we mensen hoe ze bewust op elk moment de juiste combinatie van hun kwaliteiten en die van anderen kunnen inzetten om kansen te creëren.
Naar de Baak Incompany
De Baak heeft veel ervaring met incompany trainingen rond Management Development, Team Development en (Young) Talent Development.
Wil je vrijblijvend met ons sparren over de mogelijkheden voor jouw organisatie? Neem dan contact op met één van onze adviseurs via 0343-556369, advies@debaak.nl of het adviesformulier. Of kom naar de gratis informatie- en netwerkbijeenkomst(en) waarin we trends, uitdagingen en ‘learnings’ van incompany trajecten met elkaar delen.