Intrinsieke motivatie: wat je echt drijft in je werk en leven
Waarom doe je wat je doet? Een eenvoudige vraag die vaak diepere lagen raakt dan je op het eerste gezicht denkt. Vaak lijken we geleefd te worden door alles wat moet, in plaats van wat we echt willen. We raken gemakkelijk het contact kwijt met onze eigen drijfveren. Toch ligt daar vaak de sleutel tot werkgeluk, duurzame ontwikkeling en krachtig leiderschap.
Intrinsieke motivatie is de energie die ontstaat wanneer je iets doet omdat het betekenisvol voor je is, niet omdat het moet. In dit artikel lees je wat het precies is, hoe het verschilt van extrinsieke motivatie, waarom het zo belangrijk is op de werkvloer en hoe je het bij jezelf en anderen versterkt. We delen de psychologische basis, reflectievragen en vijf praktische manieren om motivatie van binnenuit aan te wakkeren.
Wat is intrinsieke motivatie?
Het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie
Waarom intrinsieke motivatie essentieel is op de werkvloer
Hoe werkt intrinsieke motivatie? (Zelfdeterminatietheorie)
5 manieren om intrinsieke motivatie te stimuleren
Reflectie en toepassing: wat drijft jou echt?
Intrinsieke motivatie stimuleren met de Baak
Wat is intrinsieke motivatie?
Intrinsieke motivatie betekent dat je iets doet omdat het waardevol of interessant voor je is, niet omdat je er een beloning voor krijgt of omdat iemand het van je verwacht. Het gaat om de motivatie die van binnenuit komt. Denk aan de nieuwsgierigheid waarmee je iets nieuws leert, het plezier in creatief werk of de voldoening die je voelt wanneer je een ander helpt. Zonder dat daar iets tegenover hoeft te staan.
Bij intrinsieke motivatie draait het om de activiteit zelf, niet om het resultaat. Je ervaart zingeving, autonomie en betrokkenheid en dat geeft energie die vaak langer aanhoudt dan externe prikkels. Het is deze innerlijke drive die je helpt iets voor lange tijd te kunnen doen, te groeien en keuzes te maken die bij je passen.
Het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie
Het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie zit in de bron van je motivatie: doe je iets omdat je het zelf wilt, of omdat er iets van je verwacht wordt of omdat je er wat voor terug krijgt?
Bij intrinsieke motivatie komt de motivatie van binnenuit. Je handelt vanuit interesse, nieuwsgierigheid of persoonlijke betekenis. Extrinsieke motivatie komt van buitenaf: denk aan bonussen, complimenten of sociale druk. Beide kunnen effectief zijn, maar op de lange termijn blijkt intrinsieke motivatie duurzamer en krachtiger voor persoonlijke effectiviteit en duurzame inzetbaarheid.
Een gezond evenwicht tussen beide vormen van motivatie is belangrijk. Zo kan extrinsieke motivatie helpen om ergens aan te beginnen, terwijl intrinsieke motivatie je helpt om vol te houden.
Waarom intrinsieke motivatie essentieel is op de werkvloer
Intrinsieke motivatie leidt tot meer betrokkenheid, eigenaarschap en werkgeluk. Mensen die vanuit zichzelf gemotiveerd zijn, nemen verantwoordelijkheid, blijven langer leren en leveren met meer plezier en creativiteit een bijdrage aan hun team of organisatie.
Voor leidinggevenden is het stimuleren van intrinsieke motivatie essentieel. Niet door te sturen op beloning, maar door ruimte te geven voor groei, autonomie en persoonlijk leiderschap. Teams die werken vanuit gezamenlijke waarden en intrinsieke drijfveren zijn veerkrachtiger, effectiever en ervaren minder verloop. Lees ook hoe teamontwikkeling en verbindend leiderschap hierbij een rol kunnen spelen.
Een werkomgeving die intrinsieke motivatie ondersteunt, draagt bovendien bij aan een gevoel van psychologische veiligheid, waarin mensen zich durven uitspreken, leren van fouten en elkaar écht versterken.
Hoe werkt intrinsieke motivatie? (Zelfdeterminatietheorie)
Intrinsieke motivatie ontstaat wanneer drie fundamentele psychologische behoeften worden vervuld: autonomie, betrokkenheid en competentie. Deze drie vormen de kern van de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan. Wanneer aan deze behoeften wordt voldaan, voelen mensen zich vrijer, meer in balans en diepgaander gemotiveerd vanuit zichzelf.
Autonomie
Autonomie gaat over het gevoel dat je zelf richting kunt geven aan wat je doet. Je voelt je eigenaar van je keuzes, gedrag en tijd. Dit betekent niet dat alles vrijblijvend is, maar wel dat je invloed ervaart. Binnen organisaties vraagt dit om ruimte voor eigen initiatief en eigenaarschap.
Betrokkenheid
Betrokkenheid draait om het gevoel dat je erbij hoort, dat je ertoe doet en dat je kunt vertrouwen op anderen. Het raakt aan onze behoefte aan betekenisvolle relaties, steun en samenwerking. In teams komt dit tot uiting via een veilige, inclusieve cultuur waarin collega’s naar elkaar luisteren en elkaar versterken. Hier spelen thema’s als emotionele intelligentie, teamontwikkeling en groepsdynamica een grote rol.
Competentie
Competentie gaat over het gevoel dat je ergens goed in bent of in kunt worden. Het is de overtuiging dat je kunt leren, groeien en impact hebt. Een omgeving die dit stimuleert, geeft ruimte voor ontwikkeling, maar ook voor experimenteren, fouten maken en constructieve feedback.
5 manieren om intrinsieke motivatie te stimuleren
Intrinsieke motivatie kun je versterken door een omgeving te creëren waarin autonomie, verbondenheid en competentie tot hun recht komen. Deze vijf manieren helpen je op weg:
- Geef ruimte voor autonomie: Wanneer mensen invloed ervaren op wat en hoe ze iets doen, groeit hun betrokkenheid. Geef ruimte voor eigen keuzes, initiatief en eigenaarschap. Niet alles hoeft voorgeschreven te zijn; vertrouwen geven werkt vaak motiverender dan controle.
- Erken groei en ontwikkeling: Mensen willen zich competent voelen. Het gevoel hebben dat ze ergens beter in worden. Stimuleer een groeimindset door ruimte te geven voor leren, fouten maken én feedback. Geef feedback die richting geeft, motiveert en versterkt. Bekijk ook hoe feedback geven bijdraagt aan duurzame motivatie.
- Versterk verbinding in teams: Een gevoel van verbondenheid is essentieel. Zorg voor momenten van echt contact, waardoor mensen zich gehoord en gezien voelen. Werken aan emotionele intelligentie en een bewust proces van teamontwikkeling dragen hier sterk aan bij.
- Werk vanuit waarden: Wanneer werk aansluit bij persoonlijke waarden, ontstaat er betekenis. Stimuleer gesprekken over wat mensen echt belangrijk vinden. Door hierin helder te zijn, wordt motivatie minder afhankelijk van externe prikkels. Persoonlijk leiderschap helpt om hierin richting te vinden.
- Creëer psychologische veiligheid: Een werkomgeving waar mensen zichzelf kunnen zijn, waarin fouten maken mag en waar ruimte is voor openheid, vormt de basis voor intrinsieke motivatie. Zonder veiligheid geen groei en zonder groei geen motivatie. Werk aan een cultuur waarin vertrouwen de basis is, bijvoorbeeld door actief aandacht te besteden aan sociale veiligheid en bewust te sturen op positieve groepsdynamiek.
Reflectie en toepassing: wat drijft jou echt?
Wat maakt dat jij elke dag opstaat en doet wat je doet? Die vraag lijkt eenvoudig, maar raakt vaak aan iets diepers. Door stil te staan bij wat jou van binnenuit beweegt, ontdek je waar je energie van krijgt, waar je waarden liggen en welke omstandigheden je motivatie versterken of juist ondermijnen.
Reflecteren op je drijfveren helpt je om bewuste keuzes te maken, meer richting te ervaren in je werk en steviger in je rol te staan. Het is een belangrijke stap in het versterken van persoonlijk leiderschap. Of je nu aan het begin staat van een nieuwe fase of merkt dat je vastloopt in oude patronen.
Stel jezelf de vragen:
- Wat geeft mij voldoening, los van wat anderen verwachten?
- Waarin wil ik écht groeien?
- Welke context haalt het beste in mij naar boven?
Door deze vragen aan jezelf te stellen, zet je intrinsieke motivatie om in gerichte actie.
Intrinsieke motivatie stimuleren met de Baak
Wil je actief aan de slag met het versterken van intrinsieke motivatie, in jezelf, je team of je organisatie? We bieden trainingen waarin je leert hoe je mensen in beweging brengt vanuit vertrouwen, verbinding en betekenis. Geen trucjes, maar diepgaand leren dat blijft.
Tijdens de training Coachend Leiderschap ontdek je hoe je als coachend leider bijdraagt aan de intrinsieke motivatie van je team. Je ontwikkelt vaardigheden in luisteren, vragen stellen, motiveren en reflecteren, en leert hoe je invloed hebt zonder controle te hoeven uitoefenen.
In de training Management van Mensen versterk je leiderschap door mensen te begeleiden met aandacht voor vertrouwen, autonomie en resultaat. Je leert hoe je ruimte geeft zonder los te laten, hoe je samen verantwoordelijkheid draagt en hoe je richting geeft vanuit verbinding.
Een andere training waar je aan de slag gaat met intrinsieke motivatie, is de training Persoonlijke Effectiviteit in het Sturen van Verandering. Je vergroot je persoonlijke kracht in een veranderende context. Je krijgt inzicht in wat jou van binnenuit beweegt, leert koers houden bij weerstand en neemt anderen mee vanuit betrokkenheid en authenticiteit.
Benieuwd welke training bij jou past? Plan een vrijblijvend adviesgesprek met een van onze opleidingsadviseurs of bekijk het volledige overzicht van trainingen en zet de volgende stap in jouw ontwikkeling.
Gerelateerde artikelen
Ongeboren Leiders - Marijn de Vries
Wat als je voelt: dit klopt niet — maar niemand zegt iets? Marijn de Vries, voormalig profwielrenner en inmiddels journalist, belandde in de mannenwereld van de sportjournalistiek. Toen ze signalen kreeg van grensoverschrijdend gedrag, wist ze intuïtief dat het mis was. En ze besloot er iets van te zeggen. Als een van de eerste in haar vak sprak ze zich uit. Niet omdat het makkelijk was, maar omdat ze zichzelf anders niet meer recht kon aankijken. Ze volgde haar gevoel en pakte de leiding, met als doel: sociale veiligheid. In deze aflevering vertelt Marijn open over wat haar dreef, hoe spannend het was om te spreken, en waarom intuïtie zo’n belangrijke rol speelde in haar leiderschap.
Hulp nodig bij het kiezen van een training?
