Case Het Juridisch Loket Traineeship

Verandering inzetten bij de nieuwe generatie

 Het Juridisch Loket is een maatschappelijke organisatie met een duidelijke missie: juridische hulp toegankelijk maken voor iedereen. In de jaren voorafgaand aan het talentontwikkelingstraject maakte de organisatie een fundamentele koerswijziging. Een aangescherpte visie en de ambitie om meer integraal te werken vroegen om verandering – niet alleen in processen, maar ook in houding en gedrag. Die beweging werd op meerdere manieren op gang gebracht en in verschillende lagen van de organisatie. Zo was er ook de behoefte om dit direct te verankeren bij de jonge generatie professionals die bij Het Juridisch Loket aan de slag gingen. Een traineeship was nieuw voor de organisatie, maar de vraag was helder: hoe kunnen de talenten optimaal gebruikmaken van hun eigen kwaliteiten en die verder ontwikkelen om zo ook de organisatie vooruit te brengen? 

Een nieuwe generatie juridische professionals

Het traineeship richt zich op de nieuwe generatie juridische professionals binnen Het Juridisch Loket. Recent afgestudeerde hbo- en wo-juristen, voor wie dit vaak hun eerste baan is en die verspreid werken over de verschillende locaties van Het Juridisch Loket. Het doel is om hen niet alleen inhoudelijk te versterken, maar vooral ook om hun persoonlijk leiderschap te vergroten, te leren samenwerken in de context van de organisatie en te communiceren afgestemd op de situatie. Tegelijkertijd leren deze young professionals navigeren in een complexe organisatiecontext, waarin zij vaak zonder formele macht toch invloed moeten uitoefenen op ervaren collega’s en bestaande werkwijzen. Het ontwikkelingstraject biedt daarom niet alleen een stevige basis voor hun rol, maar ook handvatten om als drager van cultuurverandering op te treden. 

Samen ontwerpen, op maat uitgevoerd 

De basis voor de samenwerking werd gelegd via een formele aanbesteding. "Er was vanaf het eerste gesprek een sterke klik. Het was duidelijk dat er behoefte was aan meer dan alleen een leertraject – het ging om het begeleiden van verandering," vertelt Renée Ruigrok, Incompany Adviseur bij de Baak.  Zij vervolgt: “Het is een klant waar ik gelijk enthousiast van word, omdat ze een belangrijke maatschappelijke functie hebben, een organisatie die midden in de samenleving staat en juridische hulp voor iedereen beschikbaar wil maken.”
 
Op basis van de leerdoelen werd vervolgens door de Baak een traineeship ontworpen. Vanuit Het Juridisch Loket werd actief meegedacht over de opzet en de inhoud van het traineeship. Marjolein Breuning ten Cate, Senior Adviseur L&O/HRD a.i. bij Het Juridisch Loket, vertelt: "Vanaf de eerste kennismaking heb ik de samenwerking als heel professioneel, deskundig en persoonlijk ervaren. Er werd door de incompany adviseurs en trainers heel goed geluisterd en meegedacht over onze beoogde doelen. Het tussentijdse contact en het meedenken over eventuele vervolgtrajecten heb ik ook als zeer waardevol ervaren.” Deze intensieve samenwerking leidde tot een leertraject dat zowel aansloot bij de dagelijkse praktijk van de trainees als bij de koers van de organisatie. 

Het traineeship startte eind 2023 met een pilotgroep van vijftien deelnemers. De pilotgroep bood de mogelijkheid om te experimenteren en het programma bij te stellen. Op basis van de ervaringen van deze deelnemers werd het programma verfijnd voor de volgende lichtingen.

Een leertraject dat meegroeit met de praktijk 

Het talentontwikkelingstraject is opgebouwd in modules die voortbouwen op elkaar. Elke deelnemer start met een persoonlijke intake en per leergroep is er een gezamenlijke kick-off waarin leerdoelen en groepsafspraken worden geformuleerd. In de eerste module wordt er veel aandacht besteed aan elkaar leren kennen en aan het bouwen van vertrouwen. Ashra Underberg, trainer bij de Baak, vertelt hierover: “De deelnemers zijn weliswaar collega’s, maar het is belangrijk om elkaar goed te leren kennen en ook te leren om zich voor elkaar open te stellen. Wat deel je wel en wat wil je liever niet delen?” In deze module staat het persoonlijk leiderschap centraal. Ashra legt uit: “We werken vanuit de vraag: wie ben ik, wat zijn mijn belemmeringen en hoe kan ik mijn potentieel inzetten? We gebruiken metaforen zoals 'de draken' om dieper inzicht te geven in overtuigingen die ontwikkeling in de weg staan." 

De tweede module staat volledig in het teken van communicatie. De trainees krijgen theorie over communicatie, onder andere het IPIG-model, en leren wat er voor hen nodig is om echt te kunnen luisteren. Onderdeel van deze module is ook het oefenen van gesprekken met gedragscoaches waarbij de trainees in groepjes gesprekken voeren over eigen casuïstiek. “De trainees hebben formeel geen leidinggevende rol, maar moeten in hun functie wél effectief kunnen beïnvloeden. Ze gaan daarom aan de slag met de vraag: hoe kun je, vanuit wie je bent, anderen meenemen om je doelen te bereiken, mét behoud van de relatie? Dit leidt ertoe dat deelnemers ontdekken hoe ze op hun eigen manier invloed kunnen uitoefenen en anderen kunnen meenemen.

Om hier verder in te verdiepen, ligt de focus van de volgende module op invloed zonder macht. Ashra: “We werken hier op verschillende manieren heel ervaringsgericht mee, op een manier die bij de trainees past.” De laatste module gaat over samenwerking in complexe organisaties. Daar leren de trainees op verschillende manieren samenwerken en kijken zij naar hun eigen rol in de samenwerkingen. Tussen de modules door zijn er reflectiemomenten en werken de trainees met elkaar aan opdrachten. In iedere module staan ook de persoonlijke leerdoelen centraal. Ashra: “De trainees staan in iedere module stil bij hoe ver ze al zijn gekomen met hun leerdoelen of dat zij misschien in de praktijk nieuwe leerdoelen zijn tegengekomen. Hierdoor blijven deelnemers steeds stappen maken in hun ontwikkeling.” Uniek aan dit programma is ook de tussentijdse driehoekscoaching (twee keer per trainee), waarbij de trainer eerst met de trainee en daarna met de praktijkbegeleider spreekt over de ontwikkeling. Op deze manier kan er tijdig worden bijgestuurd en wordt de groei goed verankerd in de praktijk.

Inbedding in de organisatiecontext 

Het traineeship is sterk ingebed in de organisatiecontext van Het Juridisch Loket. De driehoekscoaching met trainee en praktijkbegeleider speelt hierin een belangrijke rol, maar de modules worden bijvoorbeeld ook gecombineerd met interne vakinhoudelijke trainingen. “Doordat de trainees ook veel inhoudelijke trainingen volgden, hebben we het programma bewust ruimer gepland," vertelt Renée. "Dat geeft ademruimte en maakt het programma beter behapbaar voor de deelnemers." Een ander onderscheidend element is de betrokkenheid van leidinggevenden. Voor hen worden speciale masterclasses georganiseerd: één over de inhoud van het programma en één in de vorm van intervisie. Renée: "Zo hebben zij een duidelijk beeld van het programma en kunnen ook zij hun rol in de begeleiding van de trainees beter oppakken." 

Tastbare beweging  

Hoewel het programma binnen Het Juridisch Loket nog loopt, is de impact al zichtbaar. “Het programma geeft de trainees niet alleen nieuwe inzichten, maar ook concrete handvatten die direct en op termijn toepasbaar zijn. Ze zijn beter toegerust om met uitdagingen om te gaan," zegt Marjolein. 
 
“Er zit sowieso veel beweging in de organisatie. Zo hebben we naast het traineeship ook een programma mogen ontwikkelen voor de senior juridisch adviseurs,” aldus Renée. Het traineeship bewijst zich als krachtige leerlijn voor startende professionals. De trainees die het programma hebben doorlopen zijn niet alleen inhoudelijk gegroeid, maar hebben ook geleerd om stevig te staan in een complex krachtenveld. “De trainees zijn zelfbewuster, daadkrachtiger en goed voorbereid op uitdagingen.”, besluit Marjolein.