Wat is intervisie? Een praktische uitleg voor professionals
Intervisie is een gestructureerde manier waarop professionals samen reflecteren op werkvragen uit de praktijk. Zonder oordeel, zonder advies, maar met scherpe vragen en aandachtige aanwezigheid. Wij geloven in de kracht van reflectie als fundament voor ontwikkeling.
In dit artikel lees je wat intervisie precies is, hoe het werkt, welke methodes je kunt gebruiken en hoe je zelf een intervisiegroep organiseert.
Wat is intervisie?
Waarom is intervisie waardevol?
Hoe werkt intervisie?
Veelgebruikte intervisiemethodes
Waarom reflectie onmisbaar is voor jou als leidinggevende
Meer leren? Ontdek hoe wij intervisie toepassen
Wat is intervisie?
Intervisie is een gestructureerde vorm van reflectie waarbij professionals in een kleine groep samenkomen om werkgerelateerde vraagstukken te onderzoeken. Het draait niet om het geven van advies, maar om het stellen van verdiepende vragen die helpen om anders naar een situatie te kijken.
Kenmerkend voor intervisie is de vertrouwelijkheid, de gelijkwaardigheid tussen deelnemers en de focus op leren van én met elkaar. Zo ontstaat ruimte voor inzicht, persoonlijk leiderschap en professionele ontwikkeling op de werkvloer.
Waarom is intervisie waardevol?
Intervisie biedt ruimte om stil te staan bij wat er speelt in je werk. Door samen te reflecteren, vergroot je je zelfinzicht en ontwikkel je je persoonlijk leiderschap. Je leert bewuster keuzes maken, krijgt zicht op blinde vlekken en versterkt je professionele autonomie.
Ook binnen teams zorgt intervisie voor openheid, eigenaarschap en meer werkplezier. Moeilijke thema’s, zoals stress of dreigende uitval, worden op die manier eerder bespreekbaar nog voordat ze escaleren. En dat maakt intervisie erg waardevol.
Hoe werkt intervisie?
Een intervisiebijeenkomst verloopt volgens een vaste structuur, waarin veiligheid, aandacht en ruimte centraal staan. Elke sessie draait om een casus en wordt begeleid aan de hand van een gekozen methode. Een intervisiebijeenkomst kan er als volgt uitzien:
- Voorbereiding: Deelnemers maken praktische afspraken en kiezen een methode.
- Casus inbrengen: Een van de deelnemers deelt een actuele vraag of dilemma.
- Vragen stellen: De groep stelt vragen naar aanleiding van de casus.
- Reflectie & inzichten: De casus inbrenger komt tot nieuwe perspectieven.
- Afronding & opvolging: De sessie wordt gezamenlijk geëvalueerd.
Idealiter komt de intervisie groep elke 4 à 6 weken samen met een vaste groep van 4 tot 6 collega’s, voor een sessie van 1 tot 1,5 uur.
Veelgebruikte intervisiemethodes
Er zijn meerdere manieren om een intervisie vorm te geven. Welke methode je kiest, hangt af van het type vraag, de groepsdynamiek en de ervaring van de deelnemers. Hieronder vind je vijf veelgebruikte werkvormen, elk met een andere insteek.
Incidentmethode
De incidentmethode helpt je om stil te staan bij een concrete situatie die je is bijgebleven. Denk aan een moment waarop je twijfelde, geraakt werd of niet wist wat het juiste was om te doen. Door de vijf stappen te volgen, krijg je zicht op wat er gebeurd is en wat jij daarin nodig hebt. Dit maakt het een toegankelijke, praktische methode die je eenvoudig kunt inzetten:
- Inbrengen van het incident: één deelnemer vertelt over een recente, werkgerelateerde gebeurtenis die hem of haar heeft geraakt of aan het denken heeft gezet.
- Verhelderen van de situatie: de groep stelt open vragen om de context en het verloop van het incident scherp te krijgen, zonder oordeel of advies.
- Reflecteren op gevoelens en gedrag: samen onderzoek je welke emoties er speelden en welk gedrag zichtbaar was.
- Onderzoeken van onderliggende patronen: je onderzoekt waarom het je raakt? Welke overtuigingen, waarden of ervaringen spelen mee?
- Komen tot inzicht: tot slot deel je wat je geleerd hebt. Je bepaalt zelf of en hoe je iets anders wilt doen in een volgende, vergelijkbare situatie.
Balint methode
Als leidinggevende werk je continu in relatie tot anderen. Of dat nu collega’s of klanten zijn. Soms voel je dat er iets schuurt in die samenwerking, zonder precies te weten wat. De Balint methode helpt je om daarin ruimte te creëren.
In plaats van snel op zoek te gaan naar oplossingen, sta je samen stil bij wat er speelt in de interactie. Wat gebeurt er tussen jou en de ander? Wat voel je daarbij? En wat zegt dat over jouw rol als leider?
Het sterke van deze methode is dat je even de tijd neemt. Je hoeft niet direct te weten wat er aan de hand is of hoe je het oplost. Door samen stil te staan bij de situatie, ontdek je stap voor stap wat er heeft gespeeld. Zo komen gevoelens en gedachten naar boven die eerst misschien verborgen bleven.
De Balint methode vraagt om aandachtig luisteren en comfort met ongemak. En het levert iets waardevols op: een dieper inzicht in hoe je verbinding maakt, grenzen bewaakt en invloed uitoefent.
10 stappenmethode
De 10 stappenmethode is een duidelijke en gestructureerde manier om intervisie te begeleiden. Je doorloopt samen een vast proces, waarbij elke stap helpt om dieper te reflecteren en tot concrete inzichten te komen. De methode werkt met vaste rollen, zoals casusinbrenger, procesbegeleider en reflectiegroep. Dit is een prettige methode om houvast te hebben tijdens de intervisie of wanneer intervisie nog nieuw is.
Dit zijn de 10 stappen in het kort:
- De casus delen: de casusinbrenger vertelt over een situatie of probleem dat hij of zij graag wil onderzoeken.
- Verhelderende vragen stellen: de andere deelnemers stellen open en nieuwsgierige vragen om de situatie beter te begrijpen.
- Waardering van de vragen: de casusinbrenger geeft aan welke vragen helpend zijn en wat hem of haar raakt of verrast.
- Vragen beantwoorden: de casusinbrenger neemt de tijd om de gestelde vragen te beantwoorden, op zijn of haar eigen manier.
- Aanvullende vragenronde: er is ruimte voor nog een korte ronde met extra vragen of verheldering vanuit de groep.
- De kern benoemen: de intervisiegenoten formuleren in eigen woorden wat volgens hen de kern van het probleem is.
- Herdefiniëren van het probleem: de casusinbrenger reflecteert en herformuleert zelf wat nu écht de vraag of uitdaging is.
- Nieuwe aanpak onderzoeken: de casusinbrenger verkent mogelijke nieuwe manieren van handelen en hoe hij of zij daarin wil bewegen.
- Adviezen en tips: de groep mag nu pas, als aanvulling, suggesties of concrete tips geven.
- Inzichten en reflectie: tot slot delen alle deelnemers kort wat deze sessie bij hen losmaakt of welke inzichten zij zelf meenemen.
STARR methode
De STARR methode is een praktische manier om terug te kijken op een situatie uit je werk. Je staat stil bij wat er gebeurde, hoe je handelt en wat het opleverde. Dat helpt je om inzicht te krijgen in je gedrag, je rol en je effect op de ander. Als leidinggevende kun je deze methode gebruiken om zelf te reflecteren, maar ook om anderen te begeleiden in hun leerproces.
STARR staat voor:
- Situatie: wat was de context? Wanneer en waar speelde dit zich af?
- Taak: wat was jouw rol of verantwoordelijkheid in deze situatie?
- Actie: wat heb je gedaan? Hoe heb je gehandeld?
- Resultaat: wat was het effect van jouw handelen? Bij jezelf en bij anderen?
- Reflectie: wat leer je hiervan? Wat zou je een volgende keer anders doen?
Vrije intervisie
In deze vorm laat je de vaste structuur los en geef je ruimte aan wat er op dat moment speelt. Je werkt met wat er op dat moment speelt. Dit kan een ingebrachte casus, een onderliggend thema of een gevoel in de groep zijn. Vaak gebruiken deelnemers werkvormen zoals associatieve vragen, stilte of creatieve interventies. Vrije intervisie vraagt om meer ervaring en vertrouwen in het proces.
Waarom reflectie onmisbaar is voor jou als leidinggevende
Als leidinggevende sta je vaak in de actiestand. Je neemt beslissingen, begeleidt anderen en houdt het overzicht. Maar juist in die drukte is het waardevol om af en toe stil te staan. Niet om terug te kijken in termen van goed of fout, maar om te begrijpen wat er gebeurt. Binnen je team, in de interactie en in jezelf.
Intervisie helpt je om dat zelfbewustzijn te versterken. Je onderzoekt werkelijke dilemma’s, niet alleen op inhoud, maar ook op wat het oproept: twijfel, overtuigingen, patronen. Dat vraagt om vertragen, maar levert inzicht op. Inzicht in hoe jij functioneert als leider, wat je triggert, en wat je daarin te ontwikkelen hebt.
Meer leren? Ontdek hoe wij intervisie toepassen
Wil je intervisie niet alleen begrijpen, maar ook echt leren toepassen in jouw leiderschap? In verschillende van onze trainingen is intervisie een vast onderdeel van het leerproces. Geen los reflectiemoment, maar een manier om te leren van echte situaties uit jouw werkpraktijk.
In de training Invloed in Complexiteit leer je hoe je effectief leiding geeft in omgevingen waar veel beweegt en niet alles maakbaar is. Je onderzoekt jouw plek in complexe systemen en hoe je koers houdt te midden van belangen, verwachtingen en spanningen. Intervisie speelt hierin een belangrijke rol: je brengt eigen casussen in waarin je invloed onder druk stond. Samen met anderen reflecteer je op wat er werkelijk gebeurde, hoe je handelde en welke ruimte je hebt om anders te reageren.
De training Persoonlijke Effectiviteit in het Sturen van Verandering helpt je om je eigen gedrag in veranderprocessen beter te begrijpen. Hoe creëer je beweging bij anderen, zonder te forceren? Hoe ga je om met weerstand, onzekerheid of eigen twijfel? Intervisie wordt gebruikt om situaties uit jouw praktijk te analyseren. Je onderzoekt wat je triggert, waar je invloed ligt en hoe je bewuste keuzes kunt maken. Het is een vorm van leren die raakt, omdat het gaat over jouw dagelijkse praktijk als veranderaar.
Gerelateerde artikelen
Ongeboren Leiders - Marijn de Vries
Wat als je voelt: dit klopt niet — maar niemand zegt iets? Marijn de Vries, voormalig profwielrenner en inmiddels journalist, belandde in de mannenwereld van de sportjournalistiek. Toen ze signalen kreeg van grensoverschrijdend gedrag, wist ze intuïtief dat het mis was. En ze besloot er iets van te zeggen. Als een van de eerste in haar vak sprak ze zich uit. Niet omdat het makkelijk was, maar omdat ze zichzelf anders niet meer recht kon aankijken. Ze volgde haar gevoel en pakte de leiding, met als doel: sociale veiligheid. In deze aflevering vertelt Marijn open over wat haar dreef, hoe spannend het was om te spreken, en waarom intuïtie zo’n belangrijke rol speelde in haar leiderschap.
Hulp nodig bij het kiezen van een training?
