In de aanhoudende regen van veranderingen wellen nieuwe business- en organisatiemodellen op, zorgen disruptors voor verschuivingen in de markt en dwingen nieuwe technologieën ons in rap tempo te innoveren. Wie wil overleven, kan niet zonder mensen die vernieuwend kunnen denken. Dat vermogen is niet voorbehouden aan degenen die ermee zijn geboren. Iedereen kan nieuw-denken. Goed nieuws dus, maar hoe doe je dat eigenlijk, dat nieuw-denken?
Wie kan nieuw-denken kan situaties of problemen vanuit een ander, nieuw perspectief bekijken en is daardoor in staat om verrassende of originele oplossingen aan te dragen.
Dit heb je nodig: de juiste mindset en een onderwerp
Natuurlijk, sommige mensen zijn van nature creatiever dan anderen. Toch is ieder mens in wezen een vernieuwer. De vraag is niet zozeer of je een vernieuwer bent, maar veel eerder met wat je in de weg staat om je creativiteit aan te wenden. En dat heeft alles met je mindset te maken.
Daarnaast moet er natuurlijk ook iets zijn wat vraagt – of zelfs schreeuwt - om vernieuwing. Zonder regen geen paraplu en zonder zon geen parasol. Je hebt dus iets nodig om je in vast te bijten.
Wat is jouw persoonlijke vernieuwingsstijl?
Volgens Rutger Slump, trainer bij de Baak, heeft ieder persoon een natuurlijke vernieuwingsstijl. Het is dan ook van belang te weten wat jouw stijl is. Laten we, voordat we dieper ingaan op de juiste mindset, eerst eens kijken wat voor type nieuw-denker in jou schuilgaat. In zijn boek ‘Baanbreker! Zo maak je ruimte voor vernieuwing’ maakt Rutger (samen met co-auteur Simon Douw) onderscheid tussen de volgende vier vernieuwingsstijlen:
-
De Bourgondiër creëert vernieuwing vanuit gretigheid. Deze vernieuwer weet het bestaande uit te vergroten en te versterken.
- De Fijnproever ziet juist iets dat niet naar zijn of haar smaak is en probeert dat te verbeteren.
- De Fusion cook combineert elementen uit verschillende werelden en smeed deze tot iets nieuws.
- De Souschef scout nieuwe koks en ontdekt nieuwe keukens en versterkt de meest kansrijke.
Waarschijnlijk voel je je bij een van de genoemde stijlen het meest comfortabel, maar dat betekent niet dat je niet kan veranderen. Nu je weet welke stijl van nature bij jou past, kun je ook experimenteren met de andere. Ben je een echte Bourgondiër? Bijt je de komende periode dan eens vast in een probleem en kijk ernaar als een fijnproever, een Fusion cook of een Souschef!
Welke mindset belemmert jou bij nieuw-denken?
Welke persoonlijke vernieuwingsstijl je ook hebt, de volgende stap is werken aan je mindset. Hoe leer je jezelf aan om te kijken hoe het anders kan, of een probleem vanuit een andere invalshoek te benaderen? Zonder dat we er ons bewust van zijn staat juist onze eigen mindset ons maar al te vaak in de weg. Wellicht herken jezelf of iemand die je kent in een van de volgende beperkende mindsets.
#1. De ontmoedigende ideeëndoder
Het komt vaak voor dat mensen positief beginnen, maar eindigen met een bezwaar: “Ja, maar ...” Ze zien een hele stoet beren op de weg, risico’s die overal aan kleven en weten precies wat er in het verleden al is geprobeerd en wat toen ook niet werkte.
In elk mens zit een ideeëndoder. Net zo goed als er in ieder mens een uitmuntende vernieuwer zit. Het is goed om bij jezelf na te gaan waar je behoefte vandaan komt om weerstand te bieden, om op de rem te staan, om in een heel vroeg stadium met tegenwerpingen te komen, om anderen te ontmoedigen.
#2. Misleiding door onzuivere kritiek
Wie de neiging heeft om vernieuwende ideeën in eerste instantie negatief te beoordelen, zet daarmee het innovatieve proces vast. Dat betekent niet dat we geen kritiek mogen geven. In de basis is kritiek goed, want kritiek maakt iedere oplossing beter. Mits die om zuivere redenen, op de juiste manier (als uitdaging), in de juiste dosis en op het juiste moment (in een later stadium als alle opties afgewogen moeten worden) wordt gegeven. Dan is kritiek de spil waar alles en iedereen beter van wordt.
Kritiek wordt om onzuivere reden gegeven als je bijvoorbeeld wordt gevraagd mee te denken over robotisering, terwijl je denkt dat je als gevolg daarvan jij je baan zal verliezen. In plaats van die angst te benoemen, zeg je het een slecht plan te vinden, omdat de robotisering het klantcontact verslechtert. Je argumentatie is dan niet zuiver. Je frustreert het proces en loopt het risico dat je jezelf isoleert.
Als je weerstand voelt, wees er dan zo open en eerlijk mogelijk over. Vernieuwen betekent onthechten. Het vraagt de bereidheid om je zienswijze, oordelen, vaste patronen en ingesleten gedrag los te laten. Ga na of je dat kan en wil en maak dat ook bespreekbaar.
#3. Een belemmerend gebrek aan mentale vrijheid
Nadenken over nieuwe mogelijkheden vergt ruimte, rust en veiligheid. Je hoofd moet echt ‘leeg’ zijn. Als je gedachten afdwalen naar die ellenlange to do list, als dat akkefietje je nog dwars zit of als je je zorgen maakt over je zoontje die op tijd bij de kinderdagverblijf moet worden opgehaald, gaat het niet werken. En onderling met je collega’s moet niet van alles spelen waardoor iemand zich niet vrij of veilig voelt om ideeën te opperen. Mocht er iets spelen, dan is het zaak om eerst de lucht te klaren en het hoofd ‘leeg’ te maken.
#4. Ontmoediging door het grotere plaatje
Vaak wordt het einddoel als criterium genoemd: ‘we moeten het grotere plaatje in ons achterhoofd houden.’ Hoe belangrijk ook, dat kan je ervan weerhouden om de diepte in te gaan. Er is dan zoveel waar je rekening mee wilt houden, dat je niet meer weet waar te beginnen.
Het is dan zaak toch het grotere plaatje even los te laten en gewoon te beginnen. Als je begint met een klein onderdeel, kun je vaak vanuit dat idee verder. Dan komen allerlei associaties en nieuwe inzichten opborrelen. Vertrouw erop dat als je klein begint, dat op een gegeven moment alles op zijn plek valt en je het grote plaatje kraakhelder gaat zien.
Ga voor de hoogste vorm van energie
Wie zich bewust is van een belemmerende mindset kan actief proberen om hier bij een volgende brainstorm eens los van te komen. Wie open staat voor vernieuwing en bereid is te denken in mogelijkheden, creëert een flow en zet zaken in beweging. Niet alleen bij zichzelf, maar ook bij anderen. Volgens diverse top-creatieven en succesvolle entrepreneurs genereert een goed idee ‘de hoogste vorm van energie’. En daar willen we natuurlijk meer van!
Wil jij je creatieve denken verdiepen? Haal dan meer uit je brainstorm met de tips van Rutger Slump in ‘Brainstorm eens anders’.
Wij zijn de Baak. Hét trainingsinstituut voor leiderschap en persoonlijke ontwikkeling voor hoogopgeleide professionals. In onze intensieve trainingen dagen we je uit op intellect, intuïtie en interactie.
Bekijk ons trainingsaanbod